Bitkiler fotosentez yapar, deriz. Bu ifade bazı şeyleri çocuklara anlatmak için kullandığımız pedagojik bir tarz aslında. Bitkiler fotosentez yapmaz. Fotosentez bitkinin yaptığı bir edim değil, bitkide meydana gelen bir olay'dır. Biyolojik olarak doğru konuşmak gerekirse, bitkilerin yapraklarında ışık enerjisi etkisiyle fotosentez kimyasal olayı meydana gelir, bu olay da bitki organizmasında başka olaylara neden olur, dememiz gerekir. O halde fotosentez olayının bir öznesi ya da faili yoktur. Benzer biçimde hal ve davranışlarına bakarak günlük dilde insanların düşündüğünü söyleriz. Ama bitkiler fotosentez yapmadığı gibi insanlar da düşünmez. Düşünce çeşitli nedenlerle insanların beyinlerinde meydana gelen ve başka olaylara, mesela bazı davranışlara veya nörovejetatif tepkilere neden olan, yani edimsel öznesi olmayan biyolojik bir olaydır. İlk bakışta göründüğünden çok daha karmaşık ve gizemli, henüz tam olarak çözülememiş, hatta ne olduğu tam anlaşılamamış, ama gene de öznesiz bir doğa olayı.Düşüncenin de diğerleri gibi öznesiz bir doğa olayı, bir öznesiz süreç olduğu genel doğa bilimi ve özellikle de biyoloji bilgimize dayanan çok güçlü bir tez olmasına rağmen henüz nörobiyolojiden hareketle savunabileceğimiz bir temayülden ibaret kuşkusuz. Ama doğa bilimi, özellikle de nörobiyoloji yaparken bu tezi aksi kanıtlanana kadar doğru kabul etmemiz gerekiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder